این بنا در روستای پیشتاب از توابع شهرستان هوراند در ارتفاع ۳۰۰۰ متری ساخته شده است و متعلق به دوره اورارتوها می باشد و تنها دارای یک ورودی بوده که مسیر آن دارای پله های سنگی است.

یکی ازباارزش ترین و جالب ترین آثار تاریخی شهرستان هوراند در استان آذربایجان شرقی، قلعه پشتاب (پیشتو، پشتو و پیشتاب هم نامیده‌شده) می باشد که یکی از دژهای کهن ایران است.

روستای پشتو در ۱۲ کیلومتری غرب هوراند و ۵۰ کیلومتری اهر و قلعه پشتو در یک کیلومتری شمال غربی آن واقع شده و آثاری از تمدنهای اشکانی و ساسانی و قرون میانه اسلامی در آن یافت شده است.

آثار به دست آمده از درون قلعه که سفالهای بدون نقش و نگار قدیمی است، نشان می دهد که این قلعه در اوایل ورود اسلام بر منطقه ارسباران و قره داغ ساخته شده است.

قلعه پشتو بر روی بلندترین کوه بین روستاهای پشتاب و کوجان به نام ” هشته سر ”  به ارتفاع سه هزار متر بنا شده است و حصارهای آن بسیار مرتفع و صخره ای بوده و دور تا دورش را پرتگاههای عمیق احاطه کرده است.

تنها راه ورودی به قلعه معبری است از سمت شمال با ۲۲۰ پله سنگی و در سه سمت دیگر آن پرتگاه‌های مخوفی دیده می‌شود که قلعه را نفوذ ناپذیر ساخته ‌است.

از محل این دژ قلعه قهقهه و دره رود قره سو که از پای آن می‌گذرد، دیده می‌شود.

دژهای منطقه قره داغ ( ارسباران ) از یک‌دیگر قابل رویت هستند و احتمالاً این دژها در ادواری و از جمله دوره بابک خرمدین که به احتمال قوی در تصرف آنها بوده ‌است، به واسطه علایم آتش‌های شبانه با همدیگر ارتباط پیدا می‌کردند.

در ساخت دیوارهای قلعه پشتو از سنگهای لاشه ای، ملات گل رس، ساروج و تعدادی آجر استفاده شده است.

این قلعه دارای آب انبار‌های متعددی است که بیشتر آنها در سمت شمال و درون صخره‌ها کنده کاری شده‌ است.

این قلعه در زمان کاربری از امنیت بالایی برخوردار بوده چون به غیر از پلکان، صعود از دیگر نقاط قلعه امکان‌پذیر نیست.

موقعیت ممتاز جغرافیایی و آثار معماری باقی مانده در آن نشان از اهمیت در دوران کاربری‌اش دارد.

در مورد سفالینه های یافت شده در قلعه پشتو می توان گفت، پراکندگی سفالینه‌های هزاره اول قبل از میلاد در این قلعه کمتر از آثار دوران اشکانی و ساسانی و قرون میانه اسلامی است.

سفالینه‌های اشکانی و ساسانی این قلعه عمدتا دارای خمیره نخودی و قرمز و تزییناتی با کنده‌کاری هندسی است و سفالینه‌های قرون میانه اسلامی در دو نوع ساده و لعابدار با خمیرمایه مواد کانی است.

قلعه پشتو (پشتاب) از شمال به ارتفاعات محلی “یغیلی داغلار” می رسد و روستاهای” چین ناب” و “کوجان “در جنوب و غرب آن قرار گرفته اند.

این قلعه در آذرماه سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ثبت شد

در اطراف این قلعه طبیعت بسیار زیبا و نابی رو میتوان مشاهده کرد جنگلهای پراکنده یا همون مئشه پارا گلها و گیاهان متعدد که طبیعت این منطقه رو دوچندان می کنند همچنین در دامنه قلعه حیوانات وحشی نیز زندگی میکنند بخصوص خرس قهوه ای ( آیی ) و هر از گاهی هم از دامنه کوه پایین آمده و سری به روستاها هم می زنند بخصوص روستای جابان !

در اطراف دامنه قلعه پشتاب درختان دارای میوه هم وجود دارند از این میوه ها میتوان به بیوک تیکان ( تمشک ) و فندق و … اشاره کرد. جنگلهای اطراف قلعه محافظت شده می باشد.